Wolin jest niewielkim (ok. 4500
mieszkańców) miastem leżącym na południu wyspy o tej samej nazwie, w
północno-zachodnim cyplu Polski. Nie jest to
miejscowość ściśle nadmorska - leży nad wschodnią odnogą Odry – Dziwną. Do
morza jest stąd jednak stosunkowo blisko – wzdłuż drogi minimalna odległość
wynosi ok. 18 km (plaża w Międzyzdrojach), w linii prostej jest to zaledwie ok.
14 km.
Miasto, podobnie jak wyspa,
posiada niesamowity wręcz urok. Na każdym kroku historia splata się tu z
teraźniejszością.
Już wjeżdżając do Wolina przez most widzimy jeden z elementów tego splotu –
zabytkowy, ale wykorzystywany do dziś elewator zbożowy z początku XX w..
Innym przykładem może być
XIX-wieczny wiatrak
holenderski, wykorzystywany dziś jako młyn przemysłowy.
Spacerując przez miasto znajdziemy też wyjątkowo wiele rzeźb pochodzących jeszcze z okresu pogańskiego; szczególnie popularna jest tu rzeźba Świętowida:
Historia Wolina jest bardzo długa i
bogata. Jest to jedno z najstarszych miast Pomorza. Pierwsze ślady obecności człowieka na tych terenach sięgają
starszej epoki kamiennej, czyli tzw. paleolitu.
W erze nowożytnej najstarsze
odnotowane ślady osadnictwa miejskiego datują się na VI / VII w. W IX w. w
Wolinie, znanym wtedy także jako Wineta, istnieje osada rzemieślniczo – handlowa, która wkrótce staje się
największym ośrodkiem polityczno – administracyjnym prasłowiańskiego państwa Wolinian. Już wtedy
Wolin jest potęgą i przez długi czas broni się przed ciągłymi atakami Wikingów.
W X w. rolę agresora przejmuje Polska pod panowaniem Mieszka I.
Przeważające siły Mieszka I w końcu odnoszą zwycięstwo. Dzieje się to w roku 967. Po podbiciu wyspy przez Polskę w miasto staje się prawdziwą potęgą Europejską i zarazem największym portem w Europie. Jest to równocześnie pierwszy polski port na Bałtyku. W X w. zaczyna funkcjonować skandynawska nazwa Wolina - Jomsborg.
|
|
W 1043 r., po najeździe króla
duńskiego Magnusa Dobrego, Wolin traci na znaczeniu aż do roku 1121, kiedy to
wraca pod polskie panowanie. Bolesław III Krzywousty rozpoczyna chrystianizację
miasta i całej wyspy. Misję tę powierza biskupowi Ottonowi z Bambergu. Po kilku
nieudanych próbach Otton odnosi jednak sukces – w 1140 r. w mieście powstaje
biskupstwo pomorskie z polskim biskupem Wojciechem. Wolin znów jest europejską potęgą wśród miast portowych.
Czasy świetności Wolina kończą się w latach 1173-1177, kiedy to zostaje
dwukrotnie zdobyty przez Duńczyków i bardzo poważnie zniszczony. Siedziba
biskupstwa zostaje w związku z tym przeniesiona do Kamienia Pomorskiego, a sam
Wolin gwałtownie traci na znaczeniu. W 1278 r. otrzymuje prawa miejskie
lubeckie.W latach 1630 – 1720 miasto znajduje się
pod panowaniem szwedzkim, potem pruskim, a następnie niemieckim. W
czasie II wojny światowej, podczas szturmu wojsk radzieckich zniszczony
w 70% (szczególnie w najstarszej części). Powrót Wolina w granice Polski następuje po zakończeniu II wojny światowej, w roku
1945.
Ślady przebogatej historii Wolina można znaleźć w mieście dosłownie na każdym kroku. Aby jednak lepiej je rozpoznawać, a także dla bardziej świadomego zwiedzania, polecamy na początek wizytę w muzeum im. A. Kaubego przy ulicy Zamkowej (zamieszczone wyżej zdjęcia z napisami pochodzą właśnie z tego muzeum).